خيبرپختونخواهه ۾ برساتن ۽ ڪڪر ڦاٽڻ سان تباهي، 198 ماڻهو فوت

پشاور:(جمعو 15 آگسٽ 2025ع)پشاور، مظفر آباد، باجوڙ، گلگت، مانسهره بونير: (دنيا نيوز) خيبر پختونخواه ۾ تيز برساتن، ڪڪر ڦاٽڻ ۽ ٻوڏ تباهي مچائي ڇڏي آهي، مختلف واقعن ۾ ڪل 198 ماڻهو فوت ٿي ويا آهن، جڏهن ته درجنين زخمي ۽ سوين اڃا تائين گم آهن. صوبائي آفت انتظام اٿارٽي (پي ڊي ايم اي) تازين برساتن، لينڊ سلائيڊنگ ۽ ڪڪر ڦاٽڻ سبب ٿيل نقصان جي تفصيل جاري ڪئي آهي. خيبر پختونخواه خيبر پختونخواه جي مختلف ضلعن، جن ۾ بٽگرام، باجوڙ ۽ مانسهره شامل آهن، ۾ ڪڪر ڦاٽڻ، ٻوڏ ۽ لينڊ سلائيڊنگ سبب مختلف حادثن ۾ 198 ماڻهو فوت ۽ 21 زخمي ٿيا، جڏهن ته ڪيترائي گم آهن. پي ڊي ايم اي موجب، فوتين ۾ 163 مرد، 12 ٻار ۽ 14 عورتون شامل آهن، جڏهن ته زخمين ۾ 18 مرد، 2 عورتون ۽ هڪ ٻار شامل آهي. برساتن ۽ ٻوڏ سبب 71 گهر تباهه ٿيا، 7 گهر مڪمل طور تي تباهه ٿيا جڏهن ته 64 گهر جزوي طور تي تباهه ٿيا، ۽ 3 اسڪول پڻ متاثر ٿيا. پي ڊي ايم اي موجب، حادثا باجوڙ، بٽگرام، تورغر، مانسهره، سوات، بونير ۽ شانگلا ضلعن ۾ پيش آيا، سڀ کان وڌيڪ نقصان باجوڙ ۽ بٽگرام ضلعن ۾ ٿيو جتي بچاءُ جون ڪارروايون اڃا تائين جاري آهن. حادثا صوبي جي مختلف ضلعن، سوات، بونير، باجوڙ، تورغر، مانسهره، شانگلا ۽ بٽگرام ۾ پيش آيا. تيز برساتن ۽ ٻوڏ سبب سڀ کان وڌيڪ متاثر ٿيندڙ ضلعا باجوڙ ۽ بٽگرام آهن، جتي بچاءُ جون ڪارروايون اڃا تائين جاري آهن. پي ڊي ايم اي اڳ ئي خراب موسم جي حوالي سان سڀني ضلعي انتظاميا کي الرٽ جاري ڪيو هو ۽ انهن کي احتياطي اپاءَ وٺڻ جي هدايت ڪئي هئي. موجوده صورتحال کي نظر ۾ رکندي، پي ڊي ايم اي متاثر ضلعن ۾ امدادي ڪم تيز ڪرڻ ۽ متاثر ماڻهن کي فوري طور تي امداد فراهم ڪرڻ جون هدايتون جاري ڪيون آهن. وڌيڪ، سڀني لاڳاپيل ادارن کي هدايت ڪئي وئي آهي ته سياحتي هنڌن جي بند روڊن ۽ منقطع مواصلاتي رستن کي فوري طور تي بحال ڪرڻ لاءِ سڀئي موجود وسيلا استعمال ڪن. بونير ۾ ايمرجنسي لاڳو ڪئي وئي ان دوران، ڊپٽي ڪمشنر بونير چيو آهي ته بونير جي گوڪند، گديزئي ۽ پير بابا علائقن ۾ طوفاني ٻوڏ تباهي مچائي ڇڏي آهي. برسات ۽ طوفاني ٻوڏ سبب 91 ماڻهو پنهنجون زندگيون وڃائي چڪا آهن. فوت ٿيندڙن ۾ 88 مرد، 2 عورتون ۽ هڪ ٻار شامل آهن. ضلعي انتظاميا موجب پير بابا بازار ۾ 100 کان وڌيڪ دڪانن کي نقصان پهتو آهي، متاثر علائقن ۾ امدادي سرگرميون جاري آهن. ڊپٽي ڪمشنر ڪاشف قيوم موجب، ٽي ايڇ ڪيو پير بابا ۾ 40 لاشون پيل آهن جڏهن ته 12 لاشون ڊي ايڇ ڪيو ڊاگر ۾ آهن. سڄي ضلعي ۾ ايمرجنسي لاڳو ڪئي وئي آهي. باجوڙ ۾ ڪڪر ڦاٽڻ ريسڪيو 1122 باجوڙ ڪنٽرول روم کي اطلاع مليو آهي ته تحصيل سلارزئي جي ڳوٺ جبرائي ۾ تيز برسات (ڪڪر ڦاٽڻ) سبب ٻوڏ ۾ ڪيترائي ماڻهو زخمي ٿيا آهن. اطلاع ملڻ تي، ريسڪيو 1122 باجوڙ فوري طور تي آفت، طبي ۽ ڊائيونگ ٽيمون واقعي واري هنڌ ڏانهن موڪليون. ڊپٽي ڪمشنر باجوڙ شاهد علي چيو ته باجوڙ جي تحصيل سلارزئي ۾ ڪڪر ڦاٽڻ ۽ بجلي ڪرڻ سبب 75 ماڻهو فوت ٿيا، جن مان 18 لاش ڪڍيا ويا آهن جڏهن ته 3 ماڻهن جي ڳولا جاري آهي. واقعي ۾ 3 زخمي ٿيا. هن چيو ته فوتين ۾ ٻار ۽ عورتون شامل آهن، حادثي ۾ 4 گهر تباهه ٿي ويا، پر بچاءُ جون سرگرميون جاري آهن. ڊي سي وڌيڪ چيو ته لينڊ سلائيڊنگ سبب رستا بند ٿي ويا هئا، جنهن کي پيادل پار ڪيو ويو، ريسڪيو ٽيمون ڳري مشينري استعمال ڪندي ريسڪيو ڪمن ۾ مصروف آهن، فرنٽيئر ڪور نارٿ هيلي ڪاپٽر ذريعي متاثرين تائين خيما ۽ ٻيو ضروري سامان پهچايو، جنهن جو عوام پاران استقبال ڪيو ويو. حادثي ۾ فوت ٿيندڙن جي جنازي نماز ادا ڪئي وئي، ۽ جنازي ۾ صوبائي اسيمبلي جي ميمبر انور زيب خان، ڊپٽي ڪمشنر باجوڙ شاهد علي، اسسٽنٽ ڪمشنر خار ڊاڪٽر صادق علي، قبائلي بزرگ ۽ مقامي ماڻهن شرڪت ڪئي. ڊي سي موجب حادثي ۾ زخمي ٿيل 3 ماڻهن کي خار اسپتال منتقل ڪيو ويو آهي، 2 زخمين کي علاج کانپوءِ اسپتال مان فارغ ڪيو ويو آهي، جڏهن ته هڪ زخمي کي نازڪ حالت ۾ پشاور منتقل ڪيو ويو آهي. لوئر دير لوئر دير جي ميدان سوري تحصيل ۾ تيز برسات سبب هڪ رهائشي گهر جي ڇت اوچتو ڪري پئي. ملبي مان ست ماڻهن کي بچايو ويو، جن مان 5 فوت ۽ ٻه زخمي ٿيا. ان دوران، بالاڪوٽ جي مهندري علائقي ۾ منور بيلا ۾ تيز ٻوڏ سبب دير جا ٽي مزدور ٻن نالن جي وچ ۾ ڦاسي پيا. ٽي ماڻهو، نويد الله، سجاد ۽ ايان خان، ٽربائن تي ڪم ڪرڻ کان پوءِ واپس اچي رهيا هئا ته اهي ٻوڏ ۾ اچي ويا. بچاءُ وارن عملدارن بروقت ڪارروائي ڪئي ۽ ٽنهي کي زنده بچايو.

شاهي ۽ شاهي ڪوٽ ۾ تيز برساتن سبب دريائن ۽ واهن ۾ ٻوڏ اچڻ سبب درجنين سياح ڦاٿل هئا. اطلاع ملڻ تي لوئر دير ۽ اپر دير مان ريسڪيو اهلڪار ۽ آفت جي امدادي ٽيمون ايمبولينس سان گڏ پهتيون. ريسڪيو ٽيم 25 کان وڌيڪ ڦاٿل سياحن کي محفوظ طور تي بچايو. ريسڪيو 1122 لوئر دير بروقت ڪارروائي ڪئي ۽ ٻه قيمتي جانيون بچايون. درياهه (خور) جي وچ ۾ حياسري (رج پل) جي ميدان ۾ ٻه ماڻهو ٻوڏ جي رلي ۾ ڦاسي پيا. پاڻي جي بچاءُ ٽيم بروقت ۽ سخت ڪارروائي ڪئي ۽ ٻنهي ماڻهن کي محفوظ طور تي بچايو. بٽگرام رپورٽن مطابق، بٽگرام ۽ مانسهره جي سرحدي ڳوٺ نيل بند ۾ خميس جي رات 3 وڳي ڪڪر ڦاٽڻ جو واقعو پيش آيو، جنهن جي نتيجي ۾ 3 کان 4 گهر ٻڏي ويا. اسسٽنٽ ڪمشنر محمد سليم خان موجب، فوتين جو انگ وڌي 18 ٿي ويو آهي، مقامي ماڻهو، ريسڪيو آفيسر، روينيو اسٽاف ۽ الخدمت فائونڊيشن جا رضاڪار بچاءُ جي آپريشن ۾ حصو وٺي رهيا آهن. ان کان اڳ، اسسٽنٽ ڪمشنر بٽگرام محمد سليم خان چيو هو ته ريسڪيو 1122 ۽ روينيو عملو ملڪال گلي پهچي ويو آهي جتان 10 لاش ڪڍيا ويا آهن، جن ۾ 6 مرد، 2 عورتون ۽ هڪ ڇوڪري شامل آهن. وي سي ملڪال گلي جي مقامي رهواسي نور قديم شاهه چيو ته ڳوٺاڻن دودپتي ۽ ٿوهر علائقن مان 9 لاش ڪڍيا آهن، جڏهن ته لڳ ڀڳ 20 ماڻهو اڃا تائين گم آهن. هن چيو ته علائقي ۾ ٻوڏ جي صورتحال سبب ننڍا ڪاٺ جا پيادل پل وهي ويا آهن، 10 کان 15 ڍور مري ويا آهن، جڏهن ته مواصلاتي رستا ۽ بجلي پيدا ڪندڙ ٽربائن کي به نقصان پهتو آهي. هن مقامي دعوائن کي رد ڪيو ته مواصلاتي پل، رستا يا مقامي بجلي پيدا ڪندڙ ٽربائن وهي ويا آهن، روينيو عملو ۽ ريسڪيو 1122 موقعي تي موجود آهن ۽ وي سي ملڪال گلي کان بٽگرام نندياري نالي تائين درياهه وچولي ٻوڏ واري حالت ۾ آهي. ٻوڏ جي رلي سبب شملائي مندروالي ۾ درياهه مان اڃا تائين 10 لاش ڪڍيا ويا آهن، جڏهن ته ريسڪيو 1122 جون ٽيمون، پوليس ۽ مقامي رضاڪار وڌيڪ ماڻهن جي ڳولا لاءِ بچاءُ جي ڪمن ۾ مصروف آهن. مانسهره مانسهره ضلعي جي باسيان علائقي ۾ هڪ ڪار ٻوڏ ۾ وهي وئي، جنهن ۾ سوار 6 ماڻهن مان 3 فوت ٿي ويا، جڏهن ته 3 کي زنده بچايو ويو. پوليس موجب، علائقي ۾ ڪيترائي گهر تباهه ٿي ويا ۽ وڏي تعداد ۾ مال به ٻوڏ ۾ وهي ويو، جنهن جي ڳولا جاري آهي.

گلگت بلتستان گلگت بلتستان جي مختلف ضلعن ۾ ٻوڏ سبب 10 ماڻهو فوت ۽ ڪيترائي زخمي ٿيا آهن، ضلعي غذر ۾ 8 ۽ ديامر ۾ 2 ڀائر، هاءِ وي بند ڪيا ويا آهن ۽ ڪيترن ئي هنڌن تي بجلي جي فراهمي بند ڪئي وئي آهي، جڏهن ته ڪجهه رستا بحال ڪيا ويا آهن. آزاد ڪشمير آزاد ڪشمير ۾ طوفان ۽ لينڊ سلائيڊنگ جي ڪري 9 ماڻهو فوت ۽ 2 زخمي ٿيا آهن، ڪيترائي پل، ڳنڍڻ وارا رستا ۽ گهر تباهه ٿي ويا آهن، نيلم وادي ۾ ڪڪر ڦاٽڻ سان ڪيترائي پل ۽ گيسٽ هائوس ٻڏي ويا آهن، جڏهن ته سوين سياح ڦاسي پيا آهن، جن مان ڪيترن کي ٻاهر ڪڍيو ويو آهي. سوات ۾ ٻوڏ جي صورتحال سوات جي مختلف علائقن ۾ تيز برسات سبب دريائن ۽ نالن ۾ ٻوڏ آئي، جنهن سبب پاڻي گهرن ۾ داخل ٿي ويو. اسلام پوره روڊ، شگئي ۾ ڪيترائي گاڏيون برسات جي پاڻي ۾ ڦاسي پيون. شگر ۾ گليشيئر پگھلڻ سبب ٻوڏ سبب ڪيترائي ڳوٺ متاثر ٿيا. هڪ نوجوان سميت 10 ماڻهو فوت ۽ 13 ماڻهو لينڊ سلائيڊنگ ۾ ٻڏي وڃڻ سبب زخمي ٿيا.

ضلعي انتظاميا سوات موجب دريائن ۽ نالن ۾ ٻوڏ سبب پاڻي گهرن ۾ داخل ٿي ويو، مختلف اسڪولن ۾ ڦاٿل 900 ٻارن ۽ گهرن ۾ ڦاٿل عورتن کي محفوظ هنڌن تي منتقل ڪيو ويو آهي.