روس ۽ چين جي وچ ۾ هڪ اهم معاهدو طئي ٿي ویو

نيويارڪ:(خمیس 15 مئي 2025ع)چنڊ تي ايٽمي بجلي گهر ٺاهڻ لاءِ روس ۽ چين جي وچ ۾ هڪ وڏو معاهدو طئي ٿي ويو آهي. هڪ بين الاقوامي نيوز ايجنسي جي رپورٽ موجب، ٻنهي ملڪن جي وچ ۾ ٿيل معاهدي موجب، روسي ري ايڪٽر کي انٽرنيشنل لونر ريسرچ اسٽيشن (ILRS) کي هلائڻ لاءِ استعمال ڪيو ويندو، جنهن تي روس ۽ چين گڏيل طور تي ڪم ڪري رهيا آهن. رپورٽن موجب، خلائي بيس 2036 تائين مڪمل ٿيڻ جي اميد آهي، جڏهن ته هن ڊيل جي خبر اهڙي وقت ۾ آئي آهي جڏهن آمريڪا جو پنهنجو قمري بيس پلان غير يقيني آهي. روسي خلائي ايجنسي روسڪوسموس جي سربراهه يوري بوريسوف گذريل سال هڪ انٽرويو ۾ چيو هو ته چين-روسي ري ايڪٽر جي تعمير انساني موجودگي کان سواءِ خودڪار طريقي سان ڪئي ويندي. چين ILRS پروگرام ۾ پاڪستان، مصر، ٿائيلينڊ، وينزويلا، ڏکڻ آفريڪا ۽ آذربائيجان سميت 17 ملڪن کي شامل ڪرڻ تي اتفاق ڪيو آهي. ٻئي طرف، پاڪستان خلاف هندستاني جارحيت کان پوءِ، هندستان کي چين کان وڏو ڌڪ لڳو آهي. چيني حڪومت شنگنان (اروناچل پرديش) ۾ جڳهن کي چيني نالا ڏيڻ کي پنهنجي خودمختياري قرار ڏنو. چيني پرڏيهي وزارت پاران جاري ڪيل هڪ بيان ۾ چيو ويو آهي ته "شنگنان تاريخي، جاگرافيائي ۽ انتظامي طور تي چين جو حصو آهي،" ۽ انهن هنڌن کي چيني نالا ڏيڻ اسان جي اندروني معاملن جو حصو آهي. چيني پرڏيهي وزارت موجب، "هي ڪارروائي چين جي خودمختيار انتظامي اختيار هيٺ ڪئي وئي آهي." ائين ڪرڻ جو مقصد علائقي جي تاريخي ۽ ثقافتي سڃاڻپ کي اجاگر ڪرڻ آهي. اهو ياد رکڻ گهرجي ته هندستان زنگانه کي اروناچل پرديش جو حصو قرار ڏئي ٿو، جڏهن ته چين ان کي ڏکڻ تبت جو علائقو سمجهي ٿو. هن معاملي تي ٻنهي ملڪن جي وچ ۾ اڳ ئي ڇڪتاڻ موجود آهي. آمريڪا ايران سان لاڳاپيل ادارن ۽ فردن تي نيون پابنديون لاڳو ڪري ڇڏيون دفاعي ماهرن جو چوڻ آهي ته هندستاني جارحيت جي جواب ۾ پاڪستان جي مناسب جواب کان پوءِ، سنڪيانگ تي چين جو واضح موقف هندستاني حڪومت لاءِ هڪ وڏو ڌڪ آهي. خطي جي هر ملڪ سان تڪرار پيدا ڪري، مودي حڪومت ثابت ڪيو آهي ته هندستاني حڪومت علائقائي امن جي دشمن آهي.