ٿائيلينڊ ۽ ڪمبوڊيا جي وچ ۾ ڇڪتاڻ جو سبب ڇا آهي؟

بنڪاڪ:(خميس 24 جولاءِ 2025ع)ٿائيلينڊ ۽ ڪمبوڊيا جي وچ ۾ جاري تڪرار تيز ٿي ويو آهي ۽ اڄ ٻنهي ملڪن جي وچ ۾ جهڙپن ۾ گهٽ ۾ گهٽ 12 ٿائي شهري مارجي ويا، جڏهن ته ڪمبوڊيا مان موت جو انگ اڃا تائين نامعلوم آهي. ٻئي ملڪ هڪ ٻئي تي جهڙپن شروع ڪرڻ جو الزام لڳائي رهيا آهن، رپورٽن موجب، تڪرار سرحدي جهڙپن سان شروع ٿيو، جنهن کان پوءِ صورتحال خراب ٿي وئي. ٿائيلينڊ الزام لڳايو آهي ته ڪمبوڊيا پهريان راڪيٽ فائر ڪيا، جنهن جي جواب ۾ ٿائي فورسز ڪمبوڊيا جي فوجي اڏن تي هوائي حملا ڪيا. ٿائيلينڊ ۽ ڪمبوڊيا جي وچ ۾ هي تڪرار نئون ناهي، پر تقريبن هڪ صدي پراڻو آهي جڏهن فرانسيسي نوآبادياتي نظام جي خاتمي کان پوءِ ٻنهي ملڪن جي سرحدن جي حد بندي ڪئي وئي هئي. بعد ۾، 2008 ۾، ڪمبوڊيا سرحدي علائقي ۾ 11 هين صدي جي هڪ مندر کي يونيسڪو جي عالمي ورثي جي جڳهه طور رجسٽر ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي، جنهن تي ٿائيلينڊ سخت احتجاج ڪيو، جنهن کان پوءِ سرحدي تڪرار هڪ ڀيرو ٻيهر تيز ٿي ويو. ان کان پوءِ، ٻنهي ملڪن جي وچ ۾ وقفي وقفي سان جهڙپون ٿيون آهن، جن ۾ ٻنهي طرفن کان سپاهين ۽ عام ماڻهن جي مارجڻ جون خبرون آيون آهن. تازي تڪرار هن سال مئي ۾ وڌي ويو جڏهن هڪ ڪمبوڊيائي سپاهي ٿائي فوج سان جهڙپ ۾ مارجي ويو، جنهن ٻنهي ملڪن جي وچ ۾ لاڳاپا هڪ ڏهاڪي ۾ پنهنجي گهٽ ترين سطح تي آڻي ڇڏيا. گذريل ٻن مهينن دوران، ٻنهي ملڪن هڪ ٻئي تي واپاري پابنديون لاڳو ڪيون آهن، سرحد تي مقرر فوجين جي تعداد ۾ اضافو ڪيو آهي ۽ حرڪت کي محدود ڪيو آهي. ٻنهي ملڪن جي وچ ۾ اڄ کان جھڙپون ڪيئن شروع ٿيون؟ ٻنهي ملڪن اڄ جي جھڙپن بابت مختلف بيان ڏنا آهن. ٿائيلينڊ جي قومي سلامتي ڪائونسل موجب، خميس ڏينهن صبح 7:30 وڳي، ڪمبوڊيائي فوج سرحد جي ويجهو ٿائي فوجن جي نگراني لاءِ هڪ ڊرون موڪليو. ٿوري دير کان پوءِ، راڪيٽ لانچرن سان هٿياربند ڪمبوڊيائي سپاهي سرحد جي ويجهو گڏ ٿيا. ٿائي سپاهين انهن سان ڳالهائڻ جي ڪوشش ڪئي پر ناڪام ٿيا، جنهن کان پوءِ ڪمبوڊيا جي فوج فائرنگ ڪئي، جنهن ٿائي فوج کي جوابي ڪارروائي ڪرڻ تي مجبور ڪيو. ٿائيلينڊ الزام لڳايو آهي ته ڪمبوڊيا BM-21 راڪيٽ لانچر ۽ توپخانا استعمال ڪيا، جنهن سان گهرن، هڪ اسپتال ۽ سرحد جي ويجهو هڪ پيٽرول پمپ کي نقصان پهتو. ٻئي طرف ڪمبوڊيا دعويٰ ڪري ٿو ته تڪرار صبح جو 6:30 تي شروع ٿيو جڏهن ٿائي فوجين، هڪ معاهدي جي ڀڃڪڙي ڪندي، سرحد جي ويجهو هڪ مندر ڏانهن وڌيو ۽ ان جي چوڌاري خاردار تارون لڳائي ڇڏيون. ڪمبوڊيا جي وزارت دفاع جي مطابق، ٿائي فوج هڪ ڊرون پڻ موڪليو ۽ پوءِ ٿائي فوج بي سبب فائرنگ ڪئي، جنهن جي جواب ۾ ڪمبوڊيا جي فوج پنهنجي "دفاعي ڪارروائي" ڪئي. ڪمبوڊيا ٿائيلينڊ تي الزام لڳايو ته هو جهڙپن ۾ ڳرا هٿيار استعمال ڪري رهيو آهي ۽ ڪمبوڊيا جي علائقي ۾ هوائي حملا ڪري رهيو آهي.