هڪ وڏي ڪاري سوراخ سائنسدانن کي حيران ڪري ڇڏيو

نيو يارڪ:(اڱارو 15 اپريل 2025ع)ڪارا سوراخ اسان جي ڪائنات جو هڪ راز آهن جيڪو ڊگهي عرصي کان سائنسدانن جي ڌيان جو مرڪز رهيو آهي. پر زمين کان 300 ملين نوري سال پري واقع هڪ وڏي بليڪ هول سائنسدانن کي حيران ڪري ڇڏيو آهي. سائنسدان 2019 کان حقيقي وقت ۾ هن بليڪ هول جو مشاهدو ڪري رهيا آهن، جيڪو SDSS1335+0728 نالي هڪ ڪهڪشان جي مرڪز تي واقع آهي، جيڪو ننڊ مان جاڳڻ کان پوءِ روشني جون لهرون خارج ڪري رهيو آهي. رستي ۾، وڏن بليڪ هولز لاءِ اهڙو رويو غير معمولي ناهي، پر آنسڪي نالي بليڪ هول جو رويو جيڪو سائنسدان ڏسي رهيا آهن اهو تمام عجيب آهي ۽ ماهر ان جي وضاحت ڪرڻ کان قاصر آهن. ميساچوسٽس انسٽيٽيوٽ آف ٽيڪنالاجي جي محققن جي مطابق، هي بليڪ هول 10 ڀيرا وڌيڪ وڏا ايڪس ري خارج ڪري رهيو آهي ۽ 10 ڀيرا وڌيڪ روشن آهي. هن چيو ته هر ڀيري هي بليڪ هول ٻين بليڪ هولن جي ڀيٽ ۾ سوين ڀيرا وڌيڪ توانائي خارج ڪري ٿو، ۽ ان جو عرصو پڻ سراسري طور تي ساڍا 4 ڏينهن آهي، جيڪو اسان جي ماڊلز جي حدن کان ٻاهر آهي. عام طور تي ڪارا سوراخ ڪائناتي صفائي ڪندڙ طور ڪم ڪرڻ لاءِ سوچيا ويندا آهن، ڪٿي نه ڪٿي موجود هوندا آهن ۽ پنهنجي چوڌاري هر شيءِ کي کائي ويندا آهن. وڏا ڪارا سوراخ سائيز ۾ وڌندا رهندا آهن، پر اهي اڪثر خاموش يا غير فعال رهندا آهن ۽ هن وقت دوران سرگرم نه هوندا آهن. 2019 ۾، پهريون سپر ميسيو بليڪ هول ٺهيو، جنهن جو جاڳڻ وارو مرحلو حقيقي وقت ۾ ڏٺو ويو. محققن جي مطابق، هي پهريون ڀيرو هو جو اسان بليڪ هول جي جاڳڻ جي عمل جو مشاهدو ڪيو. هن چيو ته ان کان پوءِ به ڪجهه بليڪ هول جاڳندي ڏٺا ويا، پر هاڻي اسان سمجهي نٿا سگهون ته اهو ڇو ٿئي ٿو. آنسڪي تي تحقيق اسان کي بليڪ هولز کي بهتر سمجهڻ ۾ مدد ڪندي. هڪ ڪارو سوراخ پاڻ ڪا به مشاهداتي روشني خارج نٿو ڪري، بلڪه اهو ٻئي مادي جي پنهنجي ٻاهرين ڪشش ثقل واري ماحول ۾ جمع ٿيڻ سان ڪري ٿو. جڏهن مادو ڪشش ثقل جي رگڙ جي تابع ٿئي ٿو، ته تمام گهڻي گرمي پيدا ٿئي ٿي، جنهن جي ڪري چوڌاري ماحول چمڪي ٿو. هن تحقيق جا نتيجا جرنل نيچر ايسٽرونومي ۾ شايع ٿيا.